تفاوت سود هر سهم (EPS) و سود نقدی سهام (DPS) در معیارهای بورس چیست؟

وقتی از دور به بازارهای مالی مثل بورس نگاه می‌کنیم، اینطور به نظر می‌رسد که کسب درآمد و سودآوری در آن‌ها کار بسیار راحتی است. تنها کاری که باید انجام دهیم خرید در قیمت پایین و سپس فروش در قیمت بالا است.

اما همین مسئله‌ی به ظاهر ساده در بسیاری از مواقع به یک موقعیت پیچیده تبدیل می‌شود که نیاز به تصمیم‌گیری سریع دارد.

اینکه چه موقع وارد بورس شویم و چه سهامی را بخریم، چقدر سرمایه در این راه صرف کنیم و چه موقع سود خود را بگیریم، همگی جزء سوالاتی هستند که سرمایه‌گذاران همواره به دنبال یافتن پاسخ درست و دقیق برای آن‌ها هستند؛ چرا که در این صورت می‌توانند میزان سودآوری خودشان در بازارهای مالی را تا حد قابل توجهی افزایش دهند.

خوشبختانه سالیان سال است که همه‌ی افرادی که در چنین بازارهایی فعالیت می‌کنند با این مشکل مواجه هستند. چرا می‌گوییم خوشبختانه؟ چون به دلیل همه‌گیری این مشکل فعالان و سرمایه‌گذاران این حوزه به الگوها، روش‌ها و تکنیک‌هایی دست یافته‌اند که در پاسخ به این سوالات ما را یاری می‌کنند.

به کمک این روش‌ها می‌توانیم تصمیمات آگاهانه‌تری بگیریم و بدانیم که چه موقع با چه حجمی و در چه سهمی سرمایه‌گذاری کنیم.

در بازارهای مالی به این الگوها، روش‌ها و تکنیک‌ها، تحلیل می‌گویند که معمولاً به دو دسته‌ی تحلیل تکنیکال یا فنی (Technical Analysis) و تحلیل فاندامنتال یا بنیادی (Fundamental Analysis) تقسیم می‌شوند.

این دو نوع تحلیل تعاریف و انواع مختلفی دارند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد دو مورد از اصلی‌ترین معیارهای تحلیل فاندامنتال یعنی EPS و DPS صحبت کنیم و تفاوت‌های این دو با یکدیگر را بهتر بشناسیم. پس تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

تحلیل فاندامنتال چیست؟

همان‌طور که گفتیم از دیرباز سرمایه‌گذاران مختلف از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال برای بهبود تصمیم‌گیری‌های خود استفاده می‌کردند.

در تحلیل تکنیکال معمولاً تنها از روی نمودار قیمت یک دارایی و براساس تاریخچه‌ی قیمتی آن تحلیل انجام می‌شود و عوامل بیرونی تاثیر چندانی روی آن ندارد.

اما در تحلیل فاندامنتال کاری با سابقه‌ی قیمت یک دارایی در گذشته نداریم و برایمان چندان مهم نیست که سهمی در گذشته چه قیمتی داشته است.

در تحلیل فاندامنتال برخلاف تحلیل تکنیکال عوامل خارجی، اخبار و اطلاعات پیرامون یک سهم مشخص مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد.

به عبارت دیگر در تحلیل فاندامنتال تلاش می‌شود که ارزش ذاتی یک دارایی مثل سهام شرکت‌های بورسی مشخص شود. در واقع کسی که سهم بورسی خاصی را مد نظر دارد و می‌خواهد روی آن تحلیل فاندامنتال انجام دهد، ارزش ذاتی آن سهم را در زمان فعلی بررسی می‌کند تا بفهمد که آیا ارزش آن از ارزش واقعی‌اش بالاتر است یا پایین‌تر.

اگر به این نتیجه برسد که ارزش فعلی آن سهم از ارزش واقعی‌اش پایین‌تر است، می‌تواند روی خرید آن سهم حساب باز کند زیرا که در آینده احتمال بالا رفتن آن و رسیدن به ارزش واقعی‌اش بیشتر است.

در چنین تحلیلی معمولاً از معیارها و شاخص‌های مختلفی استفاده می‌شود که دو مورد از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آن‌ها سود هر سهم (EPS) و سود نقدی سهام (DPS) هستند.

منظور از معیار و شاخص هم همان روش‌ها، تکنیک‌ها و فرمول‌هایی است که متخصصان این حوزه برای ارزیابی ارزش ذاتی یک دارایی آن‌ها را ایجاد کرده‌اند.

به عنوان مثال کسی که می‌خواهد تحلیل فاندامنتال روی یک سهم انجام دهد می‌تواند اطلاعات مربوط به میزان درآمد سالیانه، ترازنامه‌ی مالی، صورت‌های مالی و جریان نقدی را بررسی کند تا در نهایت تصویر درست و دقیقی نسبت به وضعیت مالی شرکت داشته باشد.

در بخش بعدی ضمن تعریف کامل این دو معیار به بیان تفاوت‌های اساسی آن‌ها نیز می‌پردازیم.

تفاوت‌های شاخص سود هر سهم (EPS) و سود نقدی سهام (DPS)

هر دو شاخص EPS و DPS، نشان‌دهنده‌ی میزان سودآوری شرکت در یک سال مالی هستند. ولی تشابه آن‌ها همینجا تمام می‌شود. در حقیقت EPS میزان سود هر شرکت نسبت به سهامش را نشان می‌دهد.

در حالی که DPS نشان‌دهنده‌ی میزان سود پرداختی آن شرکت به سهام‌داران است. بیایید با جزئیات بیشتری در مورد هر کدام صحبت کنیم.

شاخص EPS مخفف کلمه‌ی Earnings Per Share است که در زبان فارسی به آن «سود هر سهم» می‌گویند. این شاخص جزء مهم‌ترین شاخص‌های تحلیل فاندامنتال سهام در بازار بورس است.

برای محاسبه‌ سود هر سهم ابتدا سود خالص یک شرکت بعد از کسر هزینه‌هایی که داشته را به دست آورید و سپس عدد به دست آمده را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید.

منظور از سود خالص همان سودی است که شرکت بعد از کسر مالیات، دیگر هزینه‌ها و ضررهای احتمالی به دست می‌آورد.

در طرف دیگر شاخص DPS را داریم که مخفف کلمه Dividends Per Share است و در لغت‌نامه‌ی بورسی ایران به آن «سود نقدی» گفته می‌شود.

در واقع به آن بخشی از سود شرکت که در بین سهام‌داران تقسیم می‌شود، DPS می‌گویند. به عبارت دیگر DPS یا سود نقدی درصدی از سود هر سهم شرکت است که در نهایت نصیب سرمایه‌گذاران و سهام‌داران آن می‌شود.

اینکه چه مقدار از سود هر سهم تبدیل به سود نقدی شده و در بین سهام‌داران تقسیم شود و چه مقدار از آن در اختیار شرکت باقی بماند، کاملاً به خود شرکت بستگی دارد و هر شرکتی می‌تواند بسته به سیاست‌ها و برنامه‌های خود مقدار DPS را مشخص کند. این مقدار معمولاً در جریان مجمع سالیانه انتخاب می‌شود.

در بیشتر مواقع مقدار DPS از مقدار EPS کمتر بوده و دلیل آن هم نگه ‌داشتن بخشی از سود در شرکت برای توسعه‌ی بیشتر است.

با این حال ممکن است مقدار DPS پرداختی یک شرکت در یک سال مالی از مقدار EPS بیشتر باشد که اغلب در شرایطی پیش می‌آید که مقدار سود پرداختی آن شرکت از سال مالی قبل باقی مانده باشد.